Het project Rimburg gräbt/graaft! vond plaats op 25 en 26 mei 2024. Wil u nog nagenieten? Kijk dan naar hier naar onze film over het graafweekend.
Rimburg graaft!
Twee landen, één Romeins verhaal.
Duik mee in het Romeinse verleden van Rimburg
Wist je dat in Rimburg een Romeinse vicus verborgen ligt? Het dorp ligt langs de eeuwenoude Romeinse weg, de Via Belgica, en aan beide kanten van de rivier de Worm. Wil jij meedoen met het team dat het Romeinse verleden van Rimburg verder ontdekt? Dat kan! Doe mee met ‘Rimburg graaft!’
Rimburg in de Romeinse tijd
Op de grens, ten noorden van het huidige Rimburg, ontstaat er in de 1ste eeuw n.C. een Romeins straatdorp of vicus. Het is een langgerekt dorp langs de oude Romeinse weg, de Via Belgica. De huizen zijn opgetrokken in steen en/of vakwerkbouw, met winkelruimtes en ateliers aan de straatkant. Resten van een pottenbakkerij met vijf ovens en een smidse wijzen op het belang van dit straatdorp, maar ook graanteelt was belangrijk. De Worm die dwars door het straatdorp liep gaf voldoende kracht om de watermolen het graan te laten malen. Tot in de 4de eeuw zullen hier mensen wonen.
Vandaag zijn de archeologische resten beschermd als monument. Een belangrijke getuigenis van de Romeinse geschiedenis in onze streken. Toch zijn er nog veel vragen voor de wetenschappers. Het project ‘Rimburg graaft!’ biedt de kans om samen met u meer te ontdekken over de spreiding van de vicus, de Via Belgica, enz.
‘Rimburg graaft!’ is het eerste archeologische, grensoverschrijdende, participatieve project waarbij inwoners en wetenschappers samen op zoek gaan naar de Romeinse geschiedenis over de grenzen heen.
foto boven: reconstructietekening Romeins dorp, Rimburg, Mikko Kriek
foto onder: Opgraving in een Romeins landgoed in het district Heinsberg. Auteur: R Smani, LVR-Rijnlandse Dienst voor Bodemmonumentenzorg
Samen graven naar Romeins verleden in Rimburg: ontdek de bijzondere vondsten!
Een unieke samenwerking met 120 Duitse en Nederlandse vrijwilligers.
Op 25 en 26 mei 2024 gingen 120 enthousiaste inwoners uit Nederland en Duitsland samen op zoek naar het verleden van Rimburg. Het dorp dat aan beide kanten van de Worm ligt, is zo waardevol dat het aan weerszijden van de grens is beschermd als archeologisch monument. De vrijwilligers namen deel aan het bijzondere project “Rimburg gräbt/graaft!”, een archeologisch onderzoek dat letterlijk over de grens ging. Wat bleek? Onder tuinen, grasvelden en openbare plekken schuilen de resten van een eeuwenoud Romeins straatdorp.
Quote burgemeester Richard de Boer (Landgraaf):
“Het is bijzonder om te zien hoe geschiedenis mensen verbindt. Dat inwoners uit Nederland en Duitsland samen graven naar hun gedeelde verleden, maakt me trots. Dit project laat zien hoe waardevol grensoverstijgende samenwerking is – niet alleen voor de wetenschap, maar ook voor de gemeenschap.”
Quote burgemeester Oliver Walther (Übach-Palenberg):
“Rimburg gräbt/graaft! is een prachtig voorbeeld van hoe samenwerking grenzen overstijgt. Dankzij het enthousiasme van zoveel vrijwilligers brengen we niet alleen onze Romeinse geschiedenis tot leven, maar versterken we ook de band tussen onze buurgemeenten.”
Wat hebben we gevonden?
De vrijwilligers hielpen bij het graven van 11 proefputten in Rimburg-Landgraaf (NL) en Rimburg-Übach-Palenberg (DE). Onder begeleiding van archeologen ontdekten ze onder andere sporen van middeleeuwse landbouw, Romeinse gebruiksvoorwerpen en zelfs stenen werktuigen uit de prehistorie. Veel van deze vondsten lagen diep verborgen onder een dikke laag leem, die door eeuwen van erosie op de hellingen van het Wormdal was afgezet. Dit betekent dat archeologische resten op deze plekken goed bewaard zijn gebleven, al zie je er bovengronds niets van.
Bodemlagen vertellen hun verhaal
Een belangrijk wetenschappelijk resultaat van het project is dat we nu beter weten waar het beschermde archeologische gebied precies ligt – en dat blijkt grotendeels te kloppen. Wat we tot nu toe níet wisten, is hoe dik de bovenste bodemlagen precies zijn. Dankzij het graafwerk weten we nu dat er een flinke laag jongere grond bovenop ligt. Daarin vonden we sporen van oude nederzettingen die vroeger op de hellingen van het Wormdal lagen.
Een oude ontdekking in een nieuw daglicht
Bijzonder was ook de herontdekking van een Romeins grafveld, waarvan al in 1970 twee graven waren gevonden bij werkzaamheden aan het riool. De vondsten van toen bleken nog op zolder opgeslagen te liggen en zijn nu overgedragen aan archeologen voor verder onderzoek. Dankzij dit project krijgt deze bijzondere plek opnieuw de aandacht die ze verdient.
Wetenschap en vriendschap hand in hand
Het project leverde niet alleen waardevolle kennis op, maar ook iets minstens even belangrijks: verbinding. Door samen te zoeken naar hun gedeelde geschiedenis, leerden buurtbewoners van beide kanten van de grens elkaar beter kennen. Zoals tijdens het eerdere ‘Heel Heerlen Graaft!’ leidde dat tot nieuwe vriendschappen – ontstaan in slechts een vierkante meter grond.
Partners
Dit project wordt mogelijk gemaakt dankzij de samenwerking tussen de gemeente Landgraaf en de gemeente Übach-Palenberg, met wetenschappelijke ondersteuning van de Regioarcheoloog Parkstad en het Landschaftsverband Rheinland (LVR). Aangevuld met partners als Via Belgica, Verein Erlebnisraum Römerstraßen und en Constructing the Limes. Tot slot maakt Regio Deal Parkstad het project mogelijk dankzij de financiële ondersteuning.