Romeinse renaissance in Maastricht
Auteur: Harry Lindelauf
Fotografie: RCE, WikeCommons, Harry Lindelauf
Sint Servaas, de vestingwerken en die magnifieke binnenstad. Maastricht heeft zoveel zichtbare en tastbare geschiedenis dat de Romeinse periode vaak uit beeld wordt gedrukt. Maar dat gaat veranderen: de stad werkt aan een Romeinse renaissance die in 2027 gereed moet zijn.
De Romeinse renaissance bestaat uit meerdere onderdelen:
- vernieuwing en uitbreiding van de vaste tentoonstelling in het Maastricht Museum,
- een tijdelijke tentoonstelling in het Maastricht Museum en een Romeins festival,
- vernieuwing en mogelijk uitbreiding van de presentatie van de Romeinse kelder onder Hotel Derlon,
- nog lang niet zeker maar wel als idee gelanceerd: de herbouw van een stuk Romeinse Maas-brug.
Euregio-project VIA VIA
Voor drie onderdelen geldt dat er ook al geld is. De exposities en de Romeinse Derlon-kelder worden voor een deel betaald door het Euregio-project VIA VIA. Daarvoor heeft het Interreg Maas-Rijn programma van de Europese Unie en de Provincie Limburg financiering toegezegd.
Zonder Romeinse brug zou er geen Maastricht zijn
Het waarom van de Romeinse renaissance kan Wim Hupperetz, directeur van Centre Céramique, waar het Maastricht Museum deel van is, bondig verwoorden: ‘Zonder Romeinse brug op deze plek zou er hier geen Maastricht zijn.’ Uit zijn koker komt ook het recente idee om op de oever van de Maas een replica te bouwen van een stuk Romeinse brug: ‘Heel veel van onze Romeinse geschiedenis ligt onder de grond. Hoe kun je zaken zichtbaar maken voor mensen? De oever van de Maas lag hier zeker 90 meter naar het westen, dus twee of drie brugpijlers kun je op het Bat reconstrueren als je zou willen. Dat triggerde mij en vandaar het idee om de brugdelen te reconstrueren op de plek waar de echte brug lag’. De eerste reacties in de stad zijn positief. Of de herbouw er komt, is niet zeker. Laat ontwerpers en architecten maar hun werk doen. Wel is er sprake van een onderzoek naar de maakbaarheid, daarna is het ook nog aan de gemeenteraad.
Wim Hupperetz: ’Zonder Romeinse brug zou er hier geen Maastricht zijn.’
Uniek Romeins samenspel
Romeinse resten die niet onder de grond verborgen liggen, die heeft Maastricht ook. De kelder van Hotel Derlon, op de hoek van het Onze Lieve Vrouweplein en de Plankstraat, herbergt: gerestaureerde resten van de poort van een heiligdom, het voetstuk van een Jupiterzuil, een stuk wegdek van keien, een waterput en hergebruikte stenen uit de Romeinse castellummuur. Het samenspel is uniek in Nederland en krijgt dankzij het VIA VIA-project een nieuwe presentatie.
Pierre Rieu wil Romeinse ‘vibe’
Nieuwe eigenaar van Hotel Derlon is Pierre Rieu. En hij is enthousiast over de Romeinse kelder: ‘In mijn carrière heb ik in zo’n 2.000 hotels geslapen. Maar nog nooit heb ik een hotel met Romeinse resten gezien. Dit is fantastisch.. Maar zoals het nu is, meer onderbelicht kan niet. Ik wil beleving in de kelder brengen. En, dat woord heb ik van mijn kinderen geleerd, het hele hotel gaat een Romeinse ‘vibe’ ademen. Maar het wordt geen Disney en geen Colosseum. De dosering is superbelangrijk, dat luistert heel nauw. Ik wil dat de gasten zeggen: wow, wat is dit gaaf.’ Momenteel wordt gewerkt aan de plannen voor een verbouwing van het hotel.
Pierre Rieu: ‘Het hele hotel gaat een Romeinse ‘vibe’ ademen. Maar het wordt geen Disney en geen Colosseum.’
Servatus als verteller
Over de nieuwe presentatie van de Romeinse resten in de Derlon-kelder denken stadsarcheoloog Gilbert Soeters en conservator Sjoerd Aarts van het Maastricht Museum na, uiteraard in goed overleg met Pierre Rieu. Het gezamenlijke doel is om de bezoeker vanaf begin 2027 meer uitleg en beleving te bieden. Daarvoor wordt bijvoorbeeld ‘Servatus’ ingehuurd. Hij debuteerde in 2024 tijdens het Via Belgica LUX festival als Maastrichtse wijnhandelaar. Servatus vertelt straks het verhaal over de vondsten in de vernieuwde Derlonkelder. Dat verhaal wordt geschreven door de archeologen en dankzij kunstmatige intelligentie van een gezicht en stem voorzien. Gilbert Soeters: ‘Op die manier komt het verhaal van deze plek tot leven, het grote verhaal van Romeins Maastricht laten we zien in het Maastricht Museum’.
Lees ook: Maastricht had niet een maar drie Romeinse bruggen
Het Interreg Maas-Rijn-programma heeft het toeristische project VIA VIA erkend als een goed initiatief met een uitvoeringsbedrag van €4.567.252,40 en heeft een EFRO-bijdrage toegekend van €2.283.626,17. Het project wordt tevens ondersteund door de Europese Unie, met cofinanciering van het Ministerie van Economische Zaken van Noordrijn-Westfalen, de Provincie Limburg en de Regio Deal Parkstad Limburg.
